راهنمای جامع بیماری سگها و 12 بیماری رایج
سگها به عنوان وفادارترین همراهان انسان، مستحق مراقبت و توجه ویژه هستند. یکی از مهمترین جنبههای نگهداری از سگ، آگاهی از بیماریهای شایع در این حیوانات، راههای انتقال، پیشگیری و درمان آنها است. در این مقاله، به بررسی 12 بیماری رایج در سگها میپردازیم.
- ✳️
پارواویروس سگی:
یک بیماری ویروسی بسیار مسری که به ویژه برای توله سگها خطرناک است. از طریق مدفوع سگ آلوده منتقل میشود. واکسیناسیون بهترین راه پیشگیری است. درمان شامل مراقبتهای حمایتی مانند مایعدرمانی و داروهای ضد استفراغ است. - ✳️
دیستمپر سگی:
یک بیماری ویروسی دیگر که میتواند باعث مشکلات تنفسی، عصبی و گوارشی شود. از طریق تماس مستقیم با سگ آلوده یا قطرات تنفسی منتقل میشود. واکسیناسیون کلید پیشگیری است. درمان شامل مراقبتهای حمایتی و داروهای کنترلکننده علائم است. - ✳️
هاری:
یک بیماری ویروسی کشنده که سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار میدهد. از طریق گاز گرفتن حیوان آلوده منتقل میشود. واکسیناسیون اجباری و بهترین راه پیشگیری است. متاسفانه هیچ درمانی برای هاری وجود ندارد. - ✳️
کنهگزیدگی:
کنهها میتوانند بیماریهای مختلفی مانند بیماری لایم، ارلیشیوز و آناپلاسموز را منتقل کنند. از طریق تماس مستقیم با کنهها منتقل میشود. بهرهگیری از داروهای ضد کنه و بررسی منظم بدن سگ برای یافتن کنهها بهترین راه پیشگیری است. درمان بستگی به نوع بیماری منتقل شده دارد و معمولاً شامل آنتیبیوتیکها است. - ✳️
کرمهای قلب:
این انگلها در قلب و ریههای سگ زندگی میکنند و میتوانند باعث آسیب جدی شوند. از طریق پشه منتقل میشوند. پیشگیری با بهرهگیری از داروهای ضد کرم قلب ماهانه بهترین راهکار است. درمان پیچیده و شامل داروهای قوی است که کرمهای قلب را از بین میبرند. - ✳️
آرتروز:
یک بیماری مفصلی تخریبی که باعث درد و سفتی مفاصل میشود، مخصوصا در سگهای مسن. عوامل مختلفی مانند ژنتیک، وزن و آسیبهای قبلی میتوانند در بروز آن نقش داشته باشند. مدیریت وزن، ورزشهای سبک و داروهای ضد التهابی میتوانند به کاهش درد و بهبود کیفیت زندگی سگ کمک کنند.
- ✳️
چاقی:
چاقی در سگها بسیار رایج است و میتواند منجر به مشکلات سلامتی جدی مانند دیابت، بیماریهای قلبی و آرتروز شود. تغذیه مناسب و ورزش منظم بهترین راه پیشگیری است. - ✳️
دیابت:
یک بیماری متابولیک که در آن بدن نمیتواند به درستی قند خون را تنظیم کند. درمان معمولاً شامل تزریق انسولین و رژیم غذایی خاص است. - ✳️
مشکلات دندانی:
بیماریهای دندانی مانند جرمگیری و التهاب لثه در سگها بسیار شایع است و میتواند منجر به درد، از دست دادن دندان و حتی مشکلات قلبی شود. مسواک زدن منظم دندانها و تمیز کردن دندانها توسط دامپزشک به پیشگیری کمک میکند.
در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرعادی در سگ خود، فوراً با دامپزشک مشورت کنید. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب میتواند تفاوت بزرگی در سلامت و طول عمر سگ شما ایجاد کند. این اطلاعات فقط برای آگاهی رسانی است و نباید به عنوان جایگزینی برای مشاوره حرفهای دامپزشکی در نظر گرفته شود. همیشه با دامپزشک خود در مورد بهترین روشهای مراقبت از سگ خود مشورت کنید.
12 نکته در مورد بیماری های شایع سگ ها، راه های انتقال، پیشگیری و درمان
1. پارواویروس (Parvovirus)
پارواویروس یک بیماری ویروسی بسیار مسری و خطرناک است که به ویژه توله سگ ها را تحت تاثیر قرار می دهد. این ویروس به سرعت تکثیر شده و به سلول های دستگاه گوارش حمله می کند. راه انتقال: از طریق مدفوع آلوده، محیط آلوده، و تماس مستقیم با سگ های بیمار منتقل می شود. پیشگیری: واکسیناسیون به موقع و کامل توله سگ ها و رعایت بهداشت محیط نگهداری. درمان: درمان حمایتی شامل مایع درمانی، کنترل تهوع و اسهال، و آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت های ثانویه باکتریایی. نکته: پارواویروس میتواند برای مدت طولانی در محیط زنده بماند، بنابراین ضدعفونی کردن محیط بسیار مهم است. علائم: بی حالی، استفراغ شدید، اسهال خونی، از دست دادن اشتها و تب. واکسیناسیون: واکسیناسیون پارواویروس در تولگی بسیار مهم است و معمولاً در قالب واکسن های ترکیبی انجام میشود.
2. دیستمپر (Distemper)
دیستمپر یک بیماری ویروسی سیستمیک است که میتواند دستگاه تنفسی، دستگاه گوارش و سیستم عصبی سگ ها را تحت تاثیر قرار دهد. راه انتقال: از طریق تماس مستقیم با ترشحات تنفسی سگ های بیمار، سرفه و عطسه. پیشگیری: واکسیناسیون به موقع و کامل سگ ها. درمان: درمان حمایتی شامل کنترل علائم و پیشگیری از عفونت های ثانویه. آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت های باکتریایی ثانویه تجویز می شوند. نکته: دیستمپر میتواند عوارض عصبی دائمی ایجاد کند، حتی پس از بهبود اولیه. علائم: تب، بی حالی، ترشحات چشم و بینی، سرفه، استفراغ، اسهال و تشنج. واکسیناسیون: واکسن دیستمپر معمولاً در واکسن های چندگانه توله سگ ها گنجانده می شود.
3. هاری (Rabies)
هاری یک بیماری ویروسی بسیار خطرناک و کشنده است که سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار می دهد و قابل انتقال به انسان است (زئونوز). راه انتقال: از طریق گاز گرفتن حیوان آلوده به ویروس هاری، معمولاً از طریق بزاق آلوده. پیشگیری: واکسیناسیون اجباری و منظم سگ ها و جلوگیری از تماس با حیوانات وحشی. درمان: متاسفانه هیچ درمانی برای هاری وجود ندارد و پس از ظهور علائم، بیماری همیشه کشنده است. پیشگیری پس از مواجهه از طریق واکسیناسیون فوری امکان پذیر است. نکته: هاری میتواند دوره نهفتگی طولانی داشته باشد، به این معنی که علائم ممکن است هفته ها یا ماه ها پس از گزش ظاهر نشوند. علائم: تغییرات رفتاری (مانند پرخاشگری یا ترس)، فلج، مشکل در بلع، آبریزش دهان و تشنج. 
واکسیناسیون: واکسن هاری یک واکسن اجباری در بسیاری از کشورها است و باید به طور منظم تکرار شود.
4. سرفه لانه (Kennel Cough)
سرفه لانه یک بیماری تنفسی بسیار مسری است که باعث التهاب نای و برونش ها می شود.این بیماری معمولاً توسط ترکیبی از ویروس ها و باکتری ها ایجاد می شود.راه انتقال: از طریق هوا و تماس مستقیم با سگ های آلوده، به ویژه در محیط های پرجمعیت مانند پانسیون ها و پارک های سگ.پیشگیری: واکسیناسیون، به ویژه برای سگ هایی که به طور منظم در مکان های پرجمعیت حضور دارند.در ضمن، تهویه مناسب در محیط نگهداری سگ ها.درمان: معمولاً با استراحت، داروهای ضد سرفه و در صورت لزوم آنتی بیوتیک ها درمان می شود.
نکته: سرفه لانه معمولاً تهدید کننده زندگی نیست، اما میتواند بسیار ناراحت کننده باشد و سگ را مستعد ابتلا به عفونت های ثانویه کند.
علائم: سرفه خشک و شدید (شبیه به صدای “غاز”)، عطسه، آبریزش بینی و تب خفیف.واکسیناسیون: واکسن سرفه لانه به صورت قطره بینی یا تزریقی در دسترس است.
5. کرم های قلب (Heartworm)
کرم های قلب انگل هایی هستند که در قلب و عروق خونی ریه سگ ها زندگی می کنند و میتوانند باعث آسیب جدی به این اندام ها شوند. راه انتقال: از طریق گزش پشه آلوده به لارو کرم قلب. پیشگیری: بهرهگیری از داروهای پیشگیری کننده کرم قلب به صورت ماهانه یا تزریقی. این داروها لاروهای کرم قلب را از بین می برند. درمان: درمان شامل تزریق داروهایی است که کرم های قلب بالغ را از بین می برند. این درمان میتواند خطرناک باشد و نیاز به مراقبت های ویژه دارد. نکته: پیشگیری از کرم قلب بسیار آسان تر و ایمن تر از درمان آن است. علائم: سرفه، خستگی، تنگی نفس، کاهش وزن و تورم شکم. پیشگیری دارویی: داروهای پیشگیریکننده کرم قلب به اشکال مختلف قرص، جویدنی و تزریقی موجود هستند.
6. لیشمانیوز (Leishmaniasis)
لیشمانیوز یک بیماری انگلی است که توسط انگل لیشمانیا ایجاد می شود و از طریق گزش پشه خاکی به سگ ها منتقل می شود. راه انتقال: گزش پشه خاکی آلوده به انگل لیشمانیا. پیشگیری: بهرهگیری از قلاده ها و اسپری های ضد پشه خاکی، جلوگیری از قرار گرفتن سگ در معرض پشه خاکی، و واکسیناسیون (در برخی مناطق). درمان: درمان معمولاً طولانی مدت و شامل داروهایی است که انگل را کنترل می کنند. درمان قطعی وجود ندارد، اما می توان علائم را کنترل کرد و کیفیت زندگی سگ را بهبود بخشید. نکته: لیشمانیوز میتواند به انسان نیز منتقل شود (زئونوز). علائم: کاهش وزن، بی حالی، ریزش مو، زخم های پوستی، بزرگ شدن غدد لنفاوی و مشکلات کلیوی. مناطق پرخطر: لیشمانیوز در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری شایع تر است.
7. بیماری کلیوی (Kidney Disease)
بیماری کلیوی میتواند به صورت حاد یا مزمن در سگ ها رخ دهد.بیماری کلیوی مزمن به تدریج عملکرد کلیه ها را کاهش می دهد.راه انتقال: عوامل مختلفی میتوانند باعث بیماری کلیوی شوند، از جمله عفونت ها، سموم، داروها، بیماری های خود ایمنی و عوامل ژنتیکی.پیشگیری: رژیم غذایی مناسب، تامین آب کافی، جلوگیری از مصرف سموم و داروها بدون تجویز دامپزشک و معاینات منظم دامپزشکی.درمان: درمان شامل رژیم غذایی خاص، مایع درمانی، داروها برای کنترل فشار خون و داروهایی برای کاهش علائم تهوع و استفراغ است.درمان بیماری کلیوی معمولاً به هدف مدیریت بیماری و بهبود کیفیت زندگی سگ است.
نکته: تشخیص زودهنگام بیماری کلیوی میتواند به مدیریت بهتر بیماری کمک کند.
علائم: افزایش تشنگی و ادرار، کاهش اشتها، کاهش وزن، استفراغ، بی حالی و بوی بد دهان.رژیم غذایی: رژیم غذایی مناسب برای سگ های مبتلا به بیماری کلیوی باید کم پروتئین و فسفر باشد.
8. آرتروز (Arthritis)
آرتروز یک بیماری مفصلی است که باعث التهاب و درد در مفاصل می شود.این بیماری بیشتر در سگ های مسن شایع است.راه انتقال: عوامل مختلفی میتوانند باعث آرتروز شوند، از جمله پیری، ژنتیک، اضافه وزن، آسیب های مفصلی و دیسپلازی مفصل ران و آرنج.پیشگیری: حفظ وزن مناسب، ورزش منظم، جلوگیری از آسیب های مفصلی و بهرهگیری از مکمل های غذایی مفصلی (مانند گلوکزامین و کندرویتین).درمان: درمان شامل داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)، داروهای ضد درد، فیزیوتراپی، آب درمانی، طب سوزنی، جراحی و مکمل های غذایی مفصلی است.نکته: آرتروز یک بیماری پیشرونده است، اما با درمان مناسب می توان درد و التهاب را کنترل کرد و کیفیت زندگی سگ را بهبود بخشید.
علائم: لنگش، سفتی مفاصل، درد هنگام لمس مفاصل، کاهش فعالیت، مشکل در بلند شدن و خوابیدن و تغییرات رفتاری (مانند پرخاشگری).
کنترل وزن: حفظ وزن مناسب برای سگ های مبتلا به آرتروز بسیار مهم است، زیرا اضافه وزن فشار بیشتری به مفاصل وارد می کند.
9. دیابت (Diabetes)
دیابت یک بیماری متابولیک است که در آن بدن نمی تواند به طور موثر قند خون را تنظیم کند. این بیماری میتواند به دو صورت دیابت نوع 1 (عدم تولید انسولین) و دیابت نوع 2 (مقاومت به انسولین) در سگ ها رخ دهد. راه انتقال: عوامل مختلفی میتوانند باعث دیابت شوند، از جمله ژنتیک، چاقی، پانکراتیت و داروهای خاص. پیشگیری: حفظ وزن مناسب، رژیم غذایی مناسب و معاینات منظم دامپزشکی. درمان: درمان شامل تزریق انسولین (در دیابت نوع 1)، رژیم غذایی خاص، ورزش منظم و نظارت دقیق بر قند خون است. نکته: دیابت میتواند عوارض جدی ایجاد کند، از جمله آب مروارید، نوروپاتی دیابتی و بیماری کلیوی. علائم: افزایش تشنگی و ادرار، افزایش اشتها، کاهش وزن، آب مروارید و عفونت های مکرر. رژیم غذایی: رژیم غذایی مناسب برای سگ های مبتلا به دیابت باید سرشار از فیبر و کم کربوهیدرات باشد.
10. آلرژی های پوستی (Skin Allergies)
آلرژی های پوستی در سگ ها بسیار شایع هستند و میتوانند ناشی از عوامل مختلفی باشند، از جمله آلرژی غذایی، آلرژی به نیش کک، آلرژی به گرده و آلرژی تماسی.راه انتقال: آلرژن ها (مواد آلرژی زا) از طریق غذا، نیش حشرات، استنشاق یا تماس مستقیم با پوست وارد بدن می شوند.پیشگیری: شناسایی و اجتناب از آلرژن ها، بهرهگیری از داروهای ضد کک، رژیم غذایی hypoallergenic و شستشوی منظم سگ با شامپوهای مخصوص.درمان: درمان شامل داروهای ضد خارش، آنتی هیستامین ها، کورتیکواستروئیدها، آنتی بیوتیک ها (برای درمان عفونت های ثانویه)، ایمونوتراپی (واکسن های آلرژی) و رژیم غذایی hypoallergenic است.
نکته: خاراندن بیش از حد میتواند باعث آسیب به پوست و ایجاد عفونت های ثانویه شود.
علائم: خارش، قرمزی پوست، ریزش مو، زخم های پوستی، عفونت گوش و لیسیدن بیش از حد پاها.تست آلرژی: تست آلرژی میتواند به شناسایی آلرژن های خاص کمک کند.
11. تومورها و سرطان (Tumors and Cancer)
پیشگیری: معاینات منظم دامپزشکی، رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و اجتناب از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و اشعه. درمان: درمان شامل جراحی، شیمی درمانی، پرتودرمانی، ایمونوتراپی و درمان های تسکینی است. نوع درمان بستگی به نوع سرطان، مرحله بیماری و سلامت کلی سگ دارد. نکته: تشخیص زودهنگام سرطان میتواند شانس موفقیت درمان را افزایش دهد. علائم: توده ها یا برجستگی های غیرطبیعی، زخم هایی که بهبود نمی یابند، کاهش وزن، بی حالی، مشکل در تنفس، سرفه، استفراغ، اسهال و تغییرات رفتاری. معاینه: معاینات منظم دامپزشکی میتواند به تشخیص زودهنگام سرطان کمک کند.
12. انگل های داخلی (Internal Parasites)
انگل های داخلی مانند کرم های گرد، کرم های نواری، کرم های قلابدار و کوکسیدیا میتوانند در دستگاه گوارش سگ ها زندگی کنند و باعث مشکلات مختلفی شوند. راه انتقال: از طریق خوردن مدفوع آلوده، بلعیدن کک های آلوده، خوردن حیوانات آلوده (مانند جوندگان) و انتقال از مادر به توله. پیشگیری: درمان منظم ضد انگل با داروهای مناسب، رعایت بهداشت محیط نگهداری سگ و جلوگیری از خوردن مدفوع و حیوانات آلوده. درمان: درمان شامل داروهای ضد انگل است که توسط دامپزشک تجویز می شوند. نوع دارو بستگی به نوع انگل دارد. نکته: انگل های داخلی میتوانند به انسان نیز منتقل شوند (زئونوز). علائم: اسهال، استفراغ، کاهش وزن، نفخ، خارش مقعد، وجود کرم در مدفوع و کم خونی. آزمایش مدفوع: آزمایش مدفوع میتواند به تشخیص وجود انگل های داخلی کمک کند.
